Baltens bijen weten waar ze in de stad hun honing halen

Hoe smaakt Rotterdamse honing? Naar de platanen op de Coolsingel, de klavers langs de Rotte? Of het gras van de Kuip? Balten Schalkwijk is stadsimker. Op daken door de hele stad heeft hij binnenkort zijn bijenkasten staan. Vanaf eind deze zomer kun je zijn potjes 'It's from Rotterdam honey' kopen. En hij kan je precies vertellen hoe Rotterdamse honing smaakt.

Balten Schalkwijk oogstte laatst de honing van vijftien verschillende bijenkasten. En wat blijkt? Er bestaat niet één 'Rotterdamse-honing-smaak'. Hij zegt: 'Elk bijenvolk kiest zijn eigen bomen of planten om nectar te halen. Daardoor proef je in de honing van het ene bijenvolk munt en heeft de honing van een ander bijenvolk eerder een theeachtige smaak. Soms proef je lindeboom terug; een lekker bloemig smaakje. Maar in een potje Rotterdamse honing kun je ook klaverbloem proeven, en hyacint en tulp.'

'Fleur de bij ontvangt een brief van de koningin'

Schalkwijk is een jongetje van een jaar of zeven als hij op vakantie in Zwitserland raathoning proeft. 'Ik vond dat zo lekker.' Tweeënveertig jaar later krijgt hij van een vriendin een kinderboekje, Fleur de bij ontvangt een brief van de koningin. 'Het gaat over hoe bijen honing maken, wat imkers doen, hoe je een bijenkast bouwt. Ik dacht: dit is leuk, dat wil ik ook doen.'
Vorig jaar augustus proefde Schalkwijk voor het eerst zijn eigen honing. Toen wist hij: dit is hoe honing hoort te smaken. 'Het was weer eens wat anders dan het suikerwater van de Euroshopper dat ik gewend was. Wist je dat ze aan die honing de smaak toevoegen die Nederlanders in hun hoofd hebben van hoe honing zou moeten proeven?'
Het proces om echte honing te maken is eigenlijk heel simpel: als de bijen voldoende honing hebben gemaakt, haal je de raat uit de bijenkast ('en ja, dat doe ik gewoon met mijn blote handen'), je plaatst de raat in een slinger, slingert de honing eruit, zeeft de was eruit, en je stopt de honing in een potje. 'Veel puurder kan het niet, toch?'

Kortste weg naar de meeste nectar

'Bijen zijn slimme beesten,' zegt Schalkwijk, 'en vooral: efficiënt. Ze kijken wat de kortste route is naar de boom of plant die op dat moment de meeste nectar oplevert. Sneeuwklokjes bijvoorbeeld leveren een hoop nectar op, maar als ze uitgebloeid zijn en de eik staat net in bloei, gaan ze daar op af. Er komen bijenkasten op het bibliotheekgebouw, het Hilton Hotel en het gebouw van het Hoogheemraadschap. Die laatste is een bijenwalhalla joh, de hele Maasboulevard staat vol met lindebomen.'
En dat bijen eng zijn, is niet waar. 'Zolang je een beetje normaal doet, steken ze niet. Ze vliegen immers van A naar B; ze gaan onderweg niet op zoek naar ander eten, zoals een wesp. En tegen de tijd dat ze doorhebben dat jij aan een picknicktafel met lekker eten zit, ben jij allang klaar met eten.'
Van bijen word je gelukkig, vindt hij. 'Bijen zorgen voor bestuiving. Meer planten in de stad is fijn voor de vogels, maar ook voor ons. Bladeren vangen koolstof en fijnstof op, koelen de stad af, verdampen het water. Meer groen in de stad is gewoon goed voor je peace of mind.'
Hij barst van de plannen. 'Ik wil nog bijenwaskaarsen gaan maken en honingsnoepjes, en een Cubaans honingdrankje dat Canchanchara heet. En ik wil honingwijn maken. Die noem ik dan Mede in Rotterdam.'

FOTO MAARTEN LAUPMAN