Businesses with a bigger goal: De Koekfabriek

Sociaal ondernemers stellen de maatschappelijke missie van hun bedrijf voorop. De Koekfabriek, die haar deuren een maand geleden opende aan de Nieuwe Binnenweg, is zo’n zaak. De koekenbakkers in De Koekfabriek zijn mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Door persoonlijke begeleiding kweken ze er zelfvertrouwen en leren ze hoe ze de lekkerste koeken van de stad bakken. Hoe meer koeken er verkocht worden, des te meer werkplekken er gecreëerd kunnen worden. “Iedereen wil onderdeel zijn van iets. Gezien worden. Wij bieden mensen een plek, die voor hen binnen de maatschappij niet vanzelfsprekend is.”

Op een zonnige middag luister, kijk, voel, ruik en proef ik mee in De Koekfabriek om te kijken hoe dat alles in de praktijk in zijn werk gaat. Ik spreek manager Sara en zorgbegeleidster Mendy.

Sara: “Ik had mijn eigen brasserie net gesloten en was op zoek naar een baan waarin ik iets sociaals kon combineren met mijn horeca-achtergrond, toen ik De Koekfabriek leerde kennen in Breda. Van medewerker achter de koffiebar groeide ik al snel door naar de afdeling sales en naar accountmanager van Breda en sinds kort dus ook Rotterdam. Fantastisch is het, om te werken met mensen die hun werk met zoveel liefde doen.” 

Mendy: “Om het concept van De Koekfabriek te laten slagen is het nauw samenwerken van twee bedrijven vereist: de commerciële bakkerij, die verantwoordelijk is voor de productie, en de lokale zorgpartner. In onder andere Rotterdam zijn wij dat vanuit zorginstantie Match and Work. Er is vanuit beide partijen altijd minstens een persoon aanwezig om de koekenbakkers, ook wel kandidaten genoemd, op sociaal- en werkvlak te kunnen ondersteunen.” 

Sara: “Ons concept ontstond zo’n vijf jaar geleden in Utrecht toen oprichter Arthur Babberich met een probleem werd geconfronteerd. Tijdens drukte pieken in de horeca kwamen werknemers die extra begeleiding nodig hebben onder druk te staan. Zelfs al heb je een fit team van studenten, dan nog is het rennen om de boel op orde te houden tijdens bijvoorbeeld lunch- of dinertijd. Daarom besloot hij voor een ander soort product te gaan dat ruimte geeft om de werkdruk meer zelf in de hand te houden: de verkoop van koek. De productie van de koek is de dagelijkse bezigheid van de koekenbakkers. Van deeg maken, gelijke stukken snijden, ovenplaten vullen en verpakken tot verkopen en afleveren. Ieder wordt ingezet waar hij/zij goed in is en waar potentie ligt om te groeien.” 

Mendy: “De definitie van iemand met een afstand tot de arbeidsmarkt is voor ons iemand die (nog) niet mee kan in regulier werk. Wij bieden hen hier deels dagbesteding, maar voor velen ook een stuk re-integratie. Met het zelfvertrouwen en de skills die ze hier leren, hopen we dat ze door kunnen stromen naar betaald werk. Dit is een plek waar ze zichzelf mogen zijn, waar fouten gemaakt mogen worden en waar we successen vieren. Kortom een veilige sfeer om in te groeien.” 

Sara: “Het is zo ontzettend mooi om te zien hoe mensen voor mijn ogen transformeren. Zo kwam er een jongen met autisme bij ons binnen, die weken niet heeft gepraat toen hij begon. Inmiddels loopt hij vijf dagen per week de zaak zelfverzekerd binnen en heet hij me, ondanks zijn spraakgebrek, hartelijk een goedemorgen. Hij vertelt hele verhalen en op vrijdagmiddag als de muziek harder aangaat, zingt en danst hij ongeremd mee. Dat is wat iemand laten zien dat hij waardig is, met iemand kan doen.” 

Mendy: “Iedereen neemt andere gevoelens mee van thuis zodra ze binnen komen en tijdens een werkdag gebeuren er natuurlijk altijd dingen. Mijn doel is elke dag weer om iedereen met een lach naar buiten te laten gaan. Mensen waarvan ik weet dat ze van ver komen, die door gevoel van falen op werkgebied vaak onzeker zijn, laten stralen en ze helpen zichzelf te ontwikkelen. Het is vaak pas als ze buddy worden van een nieuwe koekenbakker, dat ze inzien: wauw, dit kan ik allemaal al inmiddels.”

Sara: “In vijf jaar hebben we vijf Koekfabriek vestigingen geopend. In Utrecht, Breda, Arnhem, Babberich en Rotterdam. We hebben een formule te pakken die werkt, zoveel is duidelijk, maar het is nu tijd voor een pas op de plaats; een periode van optimalisatie. Daar heb je de ruimte niet voor als je zo ontzettend snel blijft groeien. De koeken verkopen we niet alleen in de winkel, maar vooral ook aan andere horecaondernemers en grote bedrijven. Zo liggen onze koekjes tegenwoordig bijvoorbeeld in Jumbo XL. Voor elke 30 kilo koek die we verkopen, kunnen we iemand een halve dag per week een begeleide werkplek bieden.” 

Mendy: “We werken met zo’n zeven koekenbakkers per dag. Enthousiasme en leergierigheid zijn eigenlijk de enige vereisten om te mogen beginnen. Werken kan iets heel moois zijn en dat laten onze koekenbakkers elke dag weer zien aan de gasten die langs komen. Je proeft de liefde in alles dat ze maken. Ik kan je vertellen, over een jaar – en heel wat koekjes verder - zie ik er waarschijnlijk niet meer hetzelfde uit!” 

Ik loop De Koekfabriek door met mijn camera en voel alles wat de dames omschrijven. De veilige sfeer, de liefde voor het werk en de producten, maar vooral ook voor elkaar. Mensen worden gezien voor wat ze kunnen, in plaats voor dat wat ze niet (meer) kunnen. Voor de een is dat een spontane babbel maken als gastheer en voor de ander is dat gefocust deeg in gelijke koeken snijden. Als ik mijn tas weer inpak komt er iemand langs met een doos vol koekjes: “Extra lekker, want deze zijn voor de kerstdagen. Gelukkig 2019! Wil je proeven?"

Net als de geur van versgebakken koek, hangt vrolijkheid er in de lucht. Met een glimlach van oor tot oor die ik de rest van de dag niet meer verlies en een zak koekjes in mijn tas, stap ik op de fiets terug naar kantoor. Terug op de redactie werden de chocolade pepernoten per direct aan de kant geschoven, de kerstkoeken vielen ontzettend in de smaak.