Leer de West-Kruiskade opnieuw kennen als food hotspot tijdens de Culinaire Route 2019

We ontmoeten elkaar bij De IJssalon, waar Esther Alting (zus van ijsmaker Robin Alting) druk in de weer is met klanten. Ondanks het regenachtige weer is er op de West-Kruiskade altijd vraag naar ijs en tijd voor een praatje. Wanneer ze niet met klanten in de weer is schuift ze aan en schotelt ze ons een bepoedersuikerde wafel voor. Deze is precies zoals hij hoort: warm, knapperig van buiten en zacht vanbinnen, met een heerlijk zoete geur.

De Kade

Ondertussen vertellen Keekstra en Brand honderduit over de ruim 120 inspirerende ondernemers in de straat, de veranderingen die de straat heeft meegemaakt en hoe bijzonder de mix is van alle culturen op de straat. De trots over ‘hun’ straatje, in de volksmond ‘de Kade’ genoemd, straalt van ze af. Aan de lopende band vertellen ze over hoe het beleid van de gemeente en Alliantie West-Kruiskade, maar vooral individuen als Esther en voorzitter van de ondernemersvereniging en eigenaar van Richard Shoes, Richard de Boer, het straatbeeld en de mentaliteit hebben veranderd. Ondernemers en bewoners voelen zich steeds meer verantwoordelijk voor de buurt en spelen een actieve(re) rol.

Klerewinkels en hangjongeren

Keekstra en Brand zijn uitstekende ambassadeurs van de straat en vertellen met pretlichtjes in de ogen over de bewegwijzering aan het begin van de straat, waar tien bordjes richting de West-Kruiskade wijzen met teksten als ‘klerewinkels’, ‘hangjongeren’ en ‘174-landenpunt’ en slechts een pijl die richting het centrum wijst met de tekst ‘ook leuk’; en hoe Fred Fitz van Fred Kulturushop, jonge Surinamers graag de Winti spiritualiteit bijbrengt, maar ook verschillende recepturen heeft om seksueel genot te bevorderen met thee met Surinaamse kruiden. “Baat het niet dan schaadt het niet”, aldus Keekstra.

Bij Ilya worden we hartelijk ontvangen door Bayram, die na een meubelzaak (“die een maand voor de crisis in 2008 de deuren opende”) en een kledingzaak (“hele leuke ervaring, maar het liep niet”) restaurant Ilya opende, vernoemd naar zijn vader. Zijn moeder houdt zich bezig met de schoonmaak, zijn broertje met het personeel en hij focust vooral op de keuken, maar zijn ambities en familiegevoel reiken verder dan dat. “Je begint met je vrouw en kinderen, dan je buren, dan de wijk, dan de stad en dan het land; maar je moet klein beginnen.” Met veel geduld, vallen en opstaan, durven en accepteren kan je, volgens Bayram, heel ver komen. Terwijl we luisteren naar Bayram’s verhalen genieten we, onder toeziend oog van de portretten van Turkse filmsterren aan de muur, van risottoballetjes en içli köfte (Turkse gehaktkroketjes) die heerlijk gekruid zijn.

Of hij zichzelf als de Jamie Oliver van de West-Kruiskade ziet (die met zijn concepten jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk helpt; en het belang van kwalitatieve voeding op scholen onder de aandacht brengt), durft hij niet te beamen. Hij wil slechts “graag mensen helpen en elkaar het beste gunnen.”

Ilya West-Kruiskade 95-99, Rotterdam

Buiten de lijntjes kleuren

Deze houding blijkt leidend te zijn. Op de West-Kruiskade is de eerste vraag volgens Anja Brand altijd “Wáárom doe je dat?” in plaats van te zeggen dat iets niet mag. Er is ruimte voor buiten de lijntjes kleuren, voor begrip en het accepteren, en zelfs waarderen en vieren, van het anders dan elkaar zijn. Deze houding, en dat een Culinaire Route op de West-Kruiskade zoveel meer is dan eten, blijkt wel uit de deelname van Yaar Telecom; hier kan je tijdens de Culinaire route terecht voor telefoonhoesjes voor €2,50.

Divers aanbod

Waar Ilya geen alcohol schenkt; werden Cornel Wink en Ron Sterk (bekend van De Witte Aap, King Kong en het Zwarte Schaap) juist aangetrokken om alcohol terug te brengen in de straat om een divers aanbod aan restaurants te hebben en verschillende doelgroepen aan te trekken. Het gevolg was de opening van het grill restaurant Holy Smoke in 2015.

Hier proeven we huisgemaakte rendang kroketjes van bokkenvlees (in plaats van traditioneel rundvlees) op brood. Bij de kroketten drinken we een Poperings hommelbier; een verrassend fris Belgisch blond biertje gebrouwen met vier soorten hop (hommels is dialect voor hop) uit de streek van Poperinge en vervolgens nagegist op de fles.

Dat de straat snel is veranderd in de laatste tien jaar en iedereen zich snel heeft aangepast blijkt wel wanneer niemand van ons gezelschap zich goed kan herinneren wat er vóór Holy Smoke op deze locatie zat; sigarenhandel Van de Spek en de pop-up van Global Hats worden genoemd. Het doet er ook niet toe: de focus ligt vooral op het hier, nu en de toekomst.

Holy Smoke Tiendplein 1, Rotterdam

Veilig en een beetje rauw

Toen in 2008 de plannen werden gemaakt om de West-Kruiskade aan te pakken was het de bedoeling dat het een ‘preferred shopping street for multicultural Rotterdam’ zou worden, maar wél op z’n Rotterdam: veilig en een beetje rauw. Geen gentrificatie dus, waar arm wordt ingewisseld voor rijk, maar met, door en voor elkaar.

En dat lijkt gelukt. Waar de West-Kruiskade ooit de meest criminele straat was, in destijds de meest criminele stad van Nederland; is deze in 2016 uitgeroepen tot hotspot door de Lonely Planet. Zonder dat de buurtbewoners vervreemden, of nog erger, verplicht verhuizen.

Ankers van verandering

Volgens Keekstra komt de verandering in de straat door drie ankers: (street) art, het multiculturele aspect en eten dus. Twee van de drie elementen waren al aanwezig in de straat en behoefte enkel City Marketing. Ondertussen blijkt het kookboek SPICY, de West-Kruiskade kookt een favoriet relatiegeschenk bij internationaal bezoek dat probeert te leren van hoe de West-Kruiskade zo’n positieve verandering is doorgegaan in de laatste tien jaar.

De City Marketing lijkt te werken. Avontuurlijke toeristen, die geïntrigeerd zijn door de veelzijdigheid die de straat te bieden heeft, worden steeds vaker gespot op de West-Kruiskade. Hillegersbergse dames worden nog niet veel gezien, maar ook voor deze doelgroep is het zeker de moeite waard om tijdens de Culinaire Route even naar binnen te stappen om iets te proeven, maar vooral om de mensen te ontmoeten en de verhalen te horen.

Tijdens de Culinaire Route kan je met een strippenkaart bij tweeëntwintig deelnemende zaken een hapje proeven voor de zeer schappelijke prijzen van één á twee euro. Met tien stempels heb je een volle kaart en kan je bij Richard Shoes (West-Kruiskade 66) een goodie bag met nog meer culinair leuks ophalen. Wil je de buurt (nog) beter leren kennen kan je meedoen aan een van de Streetfood Tours van Anja Brand (10 euro, inclusief drie hapjes; en dus ook drie stempels richting de begeerde goodie bag) waarbij je allerlei ins-and-outs over de buurt te weten komt.