Foodstad Rotterdam in 2013 en 2014 (afl 4)

Nou moe. Nog geen dag nadat Gijsbregt Brouwer op deze site met vooruitziende blik aanstipte dat doe-het-zelf het, foodwise, in 2014 helemaal gaat worden (zelf bier brouwen, zelf koffie branden, zelf brood bakken), is die voorspelling bij mij thuis al uitgekomen, terwijl het pas 31 december 2013 is! Echt waar: ik heb gisteren zelf een brood gebakken. De trend is officieel.

Ik bakte vroeger ook al wel eens brood, maar toen gebruikte ik de machine die ik ooit voor een paar tientjes (guldentientjes nog) bij de Hema kocht. Soms kwam er best aardig brood uit, al was de deeghaak die altijd onderin vast bleef zitten (en zo niet, een lelijk gat achterliet), een terugkerende bron van ergernis. Bovendien moest het apparaat, omdat het te groot is om in de keuken een plek te krijgen, steeds naar zijn plank in de kelder worden teruggebracht. Toen de nieuwigheid eraf was, stak ik dus weer elke dag de straat over om brood te halen bij de grotemensenbakker.

Maar het zit in de lucht: we gaan alles zelf doen. Voor mijn eerste non-broodmachinebrood gebruikte ik nog een zak instantmeel (van de Lidl nota bene), maar het zal niet lang meer duren of ik maak mijn eigen broodmix. Uiteraard met verse gist.

Brood is zo oer

Wat maakt zelf brood bakken zo leuk? Ik denk dat het ermee te maken heeft dat brood zo oer is. Als ik langs een veld met tarwe kom, verbaast het mij telkens weer dat ze vroeger op het idee kwamen om de korrels te pletten, het meel met gist en water te mengen, het deeg te kneden, het te laten rijzen en het vervolgens in een oven te bakken. Ik bedoel: het is niet het eerste wat bij je opkomt bij het zien van een wuivend korenveld.

Wat ook bijdraagt is dat je het deeg met je handen kneedt. Ik gebruik wel een Kitchen Aid, maar als je eenmaal een deegbal hebt, komt het op je handen aan. Indrukken, uittrekken, warmte van je handen afgeven aan het deeg, een rolletje maken, het plat slaan.

Ten slotte is ook de verwondering en vooral de bewondering essentieel die je ten deel valt als je ten overstaan van je huisgenoten het versgebakken brood uit de oven haalt. Ze willen er het liefst meteen van eten, maar met het dédain van de deskundige zeg je dat het eerst moet uitwasemen. Daarom leg je het op een rooster.

Je eigen brood bakken past helemaal in deze tijd. We laten ons niets meer wijsmaken, gezag bestaat niet meer, de autoriteit lachen we uit. We bepalen zelf wel wat goed voor ons is.

Goed gezien dus, Gijsbregt.

Op zoek naar een bezield verband

Ik was in 2013 trouwens erg blij met de ontdekking van De Ondergrondse Bakkerij die, ook al vanuit tegendraadsheid en niet in het minst uit idealisme, brood bakt op bestelling. De Ondergrondse denkt erover om een coöperatie op te richten: je eigen brood bakken in groter verband. Zo zal het misschien worden, in 2014: we gaan meer dingen zelf doen, maar we doen dat met elkaar en zeker ook voor elkaar.

Want zo zit de wereld natuurlijk ook weer in elkaar: de een is een betere broodbakker, de ander kan juist weer beter jam maken of honing slingeren of hoe heet dat, of zalm roken, of spinazie, sla en boontjes telen. Dat wordt 2014, denk ik: wij allemaal op zoek naar een bezield verband waarin we met elkaar kunnen delen.

De paradox is dat we het ik-tijdperk nu wel hebben gehad, maar dat we toch meer zelf gaan doen. Niet uit egoïsme, maar omdat het leuk is de dingen te doen waar je goed in bent en anderen daarvan te laten meegenieten.

Wat maakte 2013 een mooi culi-jaar?

Het World Food Festival. Petje af voor Ellen Scholtens die met haar team Rotterdam vijf weken lang culinaire hoofdstad maakte. Het festival, of delen daarvan, moet een vaste basis krijgen in de stad.

De sterren waarmee Michelin in Rotterdam strooide. We kregen er drie sterren bij, zodat we in de stad nu vijf sterrenrestaurants hebben, drie met twee sterren (FG, Fred, Parkheuvel) en twee met één ster (Wereldmuseum, Amarone). De regio Rotterdam telt in totaal twaalf sterren verdeeld over acht restaurants.

De jonge garde die zich roert, die wars is van het conventionele denken over eten en drinken en, al dan niet in pop-up-gedaante, op de gekste plekken in de stad te vinden is.

Wat zou ik willen in 2014?

Dat Rotterdam, naast alle schitterende plekken die er op dat gebied al zijn (Meent, Botersloot, Nieuwe Binnenweg, Karel Doormanstraat), een waarachtig culinair centrum krijgt zoals het Place de la Madeleine in Parijs, waar de ene delicatessezaak naast de andere truffels verkoopt, en kaviaar, en wijn, en thee, en foie gras, en de mooiste groenten, en het lekkerste fruit, en macarons, en verse vis, en kreeft, en, en, en... Ik hoop dat de nieuwe Markthal hierin gaat voorzien.

Nu moet ik ophouden, want ik ga koffie branden. Daarna bier brouwen en jenever stoken.