Of je van hout houdt

Charlene: Ik kan me voorstellen dat mensen denken dat we het nu over koffie gaan hebben.

Caroline: Wellicht de volgende keer. Dit gaat natuurlijk over het houtgebruik in wijn. En dan hebben we het niet over het oude vertrouwde op eikenhouten vaten rijpen, maar over de fastfood manier: houtsnippers. 

Charlene: Houtchips, houtschaafsels, houtblokjes, houtstaven etc. Voor ieder wat wils. Even in het wijnvat laten trekken en klaar is kees! Namen als ‘dark roasted’ gaan vooral over de mate waarin het hout ‘gebrand’ is en geven dus een specifieke smaak af. Denk aan vanille- en toasttonen.

Caroline: Mis je wel de andere voordelen van het ‘echte rijpen’ op hout, zoals het soepeler en zachter maken van de wijn en de houttannines die er kleur en body aan geven. Maar anderzijds betekent het wel dat de wijn een stuk goedkoper op de markt kan worden gebracht. Echte eikenhouten vaten zijn namelijk reteduur in de aanschaf.

Charlene: Het ‘houtsnipperfenomeen’ is overigens ten strengste verboden bij Franse kwaliteitswijnen. Maar de houtsnippers kunnen een slim en simpel alternatief zijn voor arbeidsintensieve rijping op dure houten vaten. Obesitaswijntje, iemand?

Caroline: Ha ha, daarmee bedoel je natuurlijk zo’n logge, vette, boterige en weeïge wijn zonder levendige zuren.

Charlene: Exact. Ik merk dat mensen wel vaak denken aan zo’n soort wijn als je überhaupt het woord ‘houtlagering’ in de mond neemt, nog los van houtsnippers.

Caroline: Niet zo gek ook. Dit idee is met name te wijten aan een Californische wijnproducent die in de jaren 60 gefascineerd raakte door de vanillegeur die hem zo aansprak in de wijnen uit de Bourgogne. Hij miste dit aroma in zijn eigen wijnen en ontdekte al gauw dat nieuw Amerikaans eikenhout voor hem de oplossing bleek. Deze toepassing groeide uit tot een groot succes en de Californische chardonnays werden bijna synoniem voor botervette wijnen. De vraag naar deze ‘obesitaswijnen’ groeide gestaag en is ook vandaag de dag nog populair. Voor de wijnproducent een fijne zaak natuurlijk, alhoewel nieuwe houten vaten, zoals eerder vermeld, niet bepaald gratis zijn.

Charlene: Oud Frans eikenhout is anders ook niet goedkoop. Veel traditionele wijnmakers kiezen hiervoor, omdat het onder andere de smaak en geur van de wijn veel subtieler beïnvloedt. Ook kan ervoor gekozen worden om de wijn te laten rijpen op zowel oud als nieuw hout. En ook Amerikaans en Frans eikenhout kunnen allebei gebruikt worden om een wijn naar de smaak van de wijnmaker te beïnvloeden. Dit laatste gebeurt veel in het bekende Rioja, in Spanje.

Caroline: Afijn, tijd voor het echte werk! Zet eens een Californische chardonnay, ja die vette, tegenover een Franse Bourgogne chardonnay en proef zelf de verschillen.

Charlene: En als je toch bezig bent, zet dan bijvoorbeeld een merlot uit Frankrijk zonder houtrijping tegenover een merlot mét houtrijping uit Chili.

Caroline: Trekken wij hier ook wat moois open.

Charlene: Oh ja, een Duitse riesling zou wel lekker zijn nu.

Caroline: Jij altijd met je riesling… Vooruit, we hebben nog wel een mooie sekt van Weegmüller liggen.

Op de hoofdfoto: Caroline (links) en Charlene van Chicks with Wine.