Wonderen van het Westland: het donkerpaarse goud

Gestart in het Westland, maar uitgewaaid naar vijf verschillende locaties in Zuid-West-Nederland staan de kassen van Purple Pride, trotse telers van aubergines. De aubergine — van nature een subtropisch gewas — wordt sinds eind jaren zeventig veel verbouwd op Hollandse bodem. Maar eigenlijk weet het gemiddelde Nederlandse gezin niet goed hoe deze vrucht kan worden gebruikt in de keuken.

Waar in Italië en Turkije jaarlijks twaalf kilo aubergines per hoofd van de bevolking worden gegeten, was dit een aantal jaar terug in Nederland nog gemiddeld één aubergine per huishouden, per jaar. Redenen daarvoor lopen uiteen. 'Voordat mijn vader in de aubergineteelt stapte, had ik er ook nog nooit één gegeten,' vertelt teler Johan Groenewegen. 'Veel mensen weten niet hoe ze de vrucht moeten gebruiken of waar ze bij past en Nederlanders koken de meeste van hun traditionele groenten. Denk aan de peen, de boerenkool en de doperwten. Je kunt veel met de aubergine, maar je eet de vrucht niet gekookt.'

Diepdonkerpaars, helderwit, wit-paars, paars-zwart

Johan neemt ons mee naar de kas en laat verschillende typen aubergines zien. De diepdonkerpaarse die we het best kennen uit de supermarkt, een helderwitte met een vergelijkbare vorm, een rondvormige met wit-paars gemêleerde kleur die aan een ui doet denken en een langgerekte paars-zwarte soort. De smaken lopen niet sterk uiteen, maar de toepassingen wel en die zijn goed te herleiden naar de landen waar ze het meest worden gegeten. 'De Japanse aubergine is door het kleine formaat geschikt om te frituren, bijvoorbeeld in een tempurabeslag. De kogelronde Italiaanse variant, met stevige schil, zou met die bereidingswijze van binnen niet garen en leent zich beter om in dunne plakken te grillen. Dat past weer goed in pasta's.

Wat opvalt in de kassen is dat de kleinste vruchten al de herkenbare paarse kleur hebben. Dat maakt het lastig om te onderscheiden wanneer de aubergines geplukt moeten worden. 'Je moet goed weten wanneer je aubergines het best kunt oogsten. Zodra het kroontje niet meer om de vrucht krult, maar er meer op komt te liggen, plukken we. Eigenlijk wordt de vrucht daarna pas rijp en zou deze van kleur veranderen en roder worden. De zaden komen dan tot ontwikkeling, maar dat willen we nu juist niet. We eten de aubergine dus eigenlijk voordat deze rijp is.' Johan's tip: 'Kies dus in de supermarkt voor de meest paars-zwarte exemplaren!'

Uitblinker in vezelgehalte en foliumzuur

De aubergine is een uitblinker in vezelgehalte en foliumzuur. De vrucht zorgt ervoor dat andere voedingsstoffen goed worden opgenomen in het bloed. Door het lage caloriegehalte is het bovendien een populaire toevoeging aan diëten en vormt deze een goede vervanging voor bijvoorbeeld aardappels. 'Veel mensen vinden het lastig om te werken met de smaak van aubergines, of eigenlijk het ontbreken daarvan. Aubergine is geen smaakmaker, maar wel een goede smaakdrager. In samenwerking met andere toevoegingen, zoals knoflook, sterke kruiden of olijfolie, komt de vrucht tot zijn recht.'

Purple Pride heeft nog weinig last van de Russische boycot. 'De piek in export naar Rusland ligt in het voorjaar. Als de importstop aanhoudt, gaan we er tegen die tijd wel last van krijgen, want in die periode gaat twintig procent van de productie die kant op.' Het bedrijf heeft zich aangesloten bij het initiatief '#SamenSterk', een actie waarvoor meerdere tuinbouwbedrijven de krachten hebben gebundeld. 'Hiermee steunen we collegabedrijven en op de langere termijn moeten wij ook onze eigen strategie aanpassen aan nieuwe afzetgroepen. Vooralsnog concentreren we ons op ons eigen spel: het nog verder verlagen van het energieverbruik en vooral het directe contact met de consument. Met onze 'Werelds koken'-lijn, laten we zien hoe mensen in andere delen van de wereld de aubergine gebruiken en combineren.'

FOTO'S MARTEN VAN DIJL