De vlag uit: Coming-Out dag en diversiteit in de Rotterdamse horeca

Vandaag is het Coming Out dag. Op deze nationale dag, die jaarlijks op 11 oktober plaatsvindt, wordt aandacht besteed aan het moment dat een homo, lesbienne, biseksueel of transgender (LHBT) openlijk voor zijn of haar seksuele voorkeur uitkomt: de coming-out. In 2009 is deze dag ingevoerd in Nederland, om de sociale acceptatie van LHBT te bevorderen. Sindsdien gaat in diverse gemeenten de regenboogvlag uit en worden activiteiten georganiseerd o.l.v. COC Nederland. Bovendien zijn er in een reeks steden, waaronder Rotterdam (op de blaak en Churchillplein), regenboogpaden aangelegd als permanent teken van tolerantie en diversiteit. Maar hoe staat het met deze tolerantie in onze stad én in onze horeca? De Buik zocht het voor je uit.

Rotterdam is een stad met ruim honderdzeventig verschillende nationaliteiten en ontzettend veel verschillende culturen. Onder die verschillende culturen valt ook de LHBT-community. Zes tot tien procent van de Nederlandse bevolking is LHB en één op de 250 mensen is transgender volgens onderzoek van het COC, een maatschappelijke vereniging die zich sterk maakt voor de belangen van de LHBT-community en informatie, voorlichting en advies geeft over alle aspecten van homoseksualiteit. Niet iedereen wil uitkomen voor zijn geaardheid en niet iedereen durft dat. Hierdoor is het lastig om exacte cijfers te geven. LHBT is een groep die de laatste jaren veel aandacht krijgt. LHBT’ers tonen zich steeds openlijker op straat en in de media, maar helaas is de acceptatie nog niet overal zoals hij zou moeten zijn. 

Schijntolerantie

In de tijd dat het in Nederland bij de wet nog verboden was om homo te zijn, stond in een LHBT-bar op de bar een stenen uil. Als de lampen in zijn ogen aangingen was dat een sein dat er politie aan kwam, zodat mensen tijd hadden om elkaar los te laten. De tolerantie is er wat dit betreft flink op vooruit gegaan in Nederland. Sterker nog, er is in Rotterdam sinds 2011 een netwerk bij de politie dat zich inzet voor de belangen van de LHBT-community: Roze in Blauw. Leden hebben een functie bij de politie, maar zetten zich daarnaast ook in als aanspreekpunt voor LHBT-collega’s en –burgers.

Maar helemaal tolerant is Nederland nog niet. Marco Schie-Smit, voorzitter bij Roze in Blauw noemt het een schijntolerantie. ‘’We zeggen wel dat Nederland goed tolerant is, maar wat wij zelf vaak zien is een soort tolerantie tot aan de voordeur.’’ Hij licht dit toe met een voorbeeld: ‘’Een jongen komt op zijn voetbalvereniging uit de kast. Iedereen reageert heel begripvol. Na de wedstrijd gaan ze douchen en de jongen merkt dat mensen mijn hun rug naar hem toe staan, er worden grappen gemaakt of in het ergste geval mag hij helemaal niet meer mee douchen.’’ Deze schijntolerantie wordt goed uitgelegd in een poster die een aantal maanden terug werd verspreid door een jongen van de Erasmusuniversiteit. ‘’Deze poster omschrijft heel goed hoe iemand met LHBT zich voelt’’, aldus Marco.

NIET NORMAAL!

Roze in Blauw heeft drie doelen: ‘’De politie is er voor elke burger, maar we merken dat mensen met LHBT zich vaak niet durven te melden, bijvoorbeeld uit schaamte of omdat ze zich niet begrepen voelen door de politie. Men denkt dat je alleen naar de politie kan als er iets ergs aan de hand is, maar dat hoeft niet zo te zijn. Een andere reden is, dat veel mensen het maar normaal vinden om uitgescholden te worden. Ze denken dat het erbij hoort; ‘ik ben homo, dus is het normaal dat als ik over de Lijnbaan loop, dat er dan drie keer kankerhomo naar me geroepen wordt.’ Maar wij vinden het bij de politie absoluut níét normaal dat dit gebeurt, dus des te belangrijker dat het wordt gemeld’’, vertelt Marco. 

Marco Schie-Smit

Ook het COC merkt dat het nog te vaak gebeurt dat LHBT’ers worden lastiggevallen op straat of worden gediscrimineerd in de horeca. “Het is belangrijk dat LHBT’ers weten dat zij deel van de samenleving zijn en een zichtbare bijdrage van de lokale overheid en hulpdiensten krijgen. Dat versterkt het gevoel van veiligheid’’, zegt Ingmar van Bloois, bestuurslid van COC Rotterdam. 

Tim (19) heeft hier ervaring mee. ‘’Ik zat met een jongen op een bankje en hij had zijn arm om me heen. Er liep er een man op ons af die mij plotseling in het gezicht spuugde en de jongen in het gezicht sloeg. Daarna liep hij weg. Dat was de eerste keer dat ik mij openlijk vertoonde met een andere jongen, dus ik was daar enorm van geschrokken. Aan de andere kant, vind ik het iets waar geen enkele homo verbaasd over zou moeten zijn. In de samenleving zoals hij nu is, is het een realistische mogelijkheid. Of het zo vaak gebeurt dat het erbij hoort voor je gevoel, ligt eraan hoe vaak je het meemaakt, maar het zou natuurlijk nooit een onderdeel van je leven als homo moeten zijn.’’ 

Ontmoeten 

Veel van dit soort situaties ontstaan vaak in de horeca. Horeca is daarentegen ook een goede plek voor LHBT’ers om elkaar te ontmoeten. Dat doen zij vaak op plekken speciaal ingericht voor de doelgroep. Deze LHBT-horeca biedt een warme, veilige plek voor homo’s lesbiennes, biseksuelen en transgenders waar zij zich welkom en veilig voelen. Wij spreken met Marc Krabbedijk. Marc is eigenaar van Bar & Kitchen FERRY en vertelt over het belang van dit soort horeca: ‘’Toen ik achttien was en je wilde jongens en meisjes ontmoeten, ging je naar een homobar of café. Die gemeenschappelijke deler maakte dat je elkaar tegenkwam en dat het gezellig was. Met de komst van moderne communicatie als Tinder en Happn merk je dat mensen niet meer zo snel naar een bar komen om anderen te ontmoeten. Maar dat neemt niet weg dat mensen nog steeds een plek nodig hebben waar ze zich welkom voelen.”

FERRY valt echter niet zomaar te omschrijven als een homobar, ze willen namelijk een plek creëren waar iedereen zich thuis voelt. Ook ouderen en kinderen zijn bijvoorbeeld welkom voor een hapje en een drankje. ‘’We willen er echt voor alles en iedereen zijn, open minded zijn. Als we de stempel zouden krijgen van een homobar, wekt dat misschien de indruk dat dat niet zo is. We zijn breder dan dat’’, licht Marc toe.     

Orlando-shooting

Gebeurtenissen zoals in Orlando, waar vorig jaar een aanslag werd gepleegd op homobar Pulse waarbij vijftig mensen omkwamen, zijn volgens Marc momenten van realiteitsbesef: ‘’Iedereen heeft wel het gevoel dat we ons langzaam maar zeker op steeds meer plekken vrijer kunnen bewegen, maar dit soort gebeurtenissen doen de behoefte naar een plek om samen te komen en veilig te zijn weer groeien. Veel LHBT’ers zoeken steun bij elkaar na dit soort gebeurtenissen. Dan zie je hoeveel behoefte zo’n groep heeft aan samenkomen. En dat is ook het uitgangspunt voor FERRY; een nieuwe generatie bar waar iedereen zich veilig en welkom voelt. Ook als je niet tot een bepaalde groep hoort.’’

LHBT-Friendly

Veel LHBT’ers gaan ook gewoon naar de ‘heterohoreca’ in Rotterdam. Volgens Marco wordt de reguliere horeca steeds meer LHBT-friendly. Dat wil zeggen, horecaondernemers die de LHBT-gemeenschap een warm hart toedragen. Het bestaan van de LHBT-friendly horeca bevordert volgens het COC de empowerment van de LHBT’s. Ze kunnen volledig veilig en zichzelf zijn op deze plaatsen en toch met het grote publiek mengen. Wanneer een zaak LHBT-friendly is, heeft volgens Marco te maken met de sfeer. ‘’Het gaat er om dat je je prettig voelt in de zaak waar je bent. Je moet je thuis kunnen voelen bij het publiek en de muziek en drankjes leuk vinden.’’ Volgens Marco vind je de LHBT-friendly horeca in Rotterdam vooral aan de populaire, drukke straten zoals de Witte de With en de Pannekoekstraat. Veel LHBT’ers wijzen FERRY, Ayla, Aloha en Tante Nel aan als favoriete bars waar ze zich als zijnde gay op hun gemak voelen. 

Ontmoetingsplek

Ook de LHBT-horeca zelf probeert een helpende hand te bieden om slachtoffers van discriminatie of bedreiging tegen te gaan. ‘’Als er iets is, of als je wordt lastiggevallen kun je hier altijd steun of een luisterend oor vinden. Dit is een veilige haven waar je binnen kan lopen en in onze beschermende armen valt’’, zegt Sandra Deddens, eigenaresse van vrouwenbar LOUD aan het Weena. Jaren geleden kwamen twee dames met het idee een vrouwenbar op te richten in de Wijnhaven: LOUD. Dit bleek niet rendabel en LOUD wisselde van eigenaar en verhuisde naar het Weena.

Sinds 1 augustus runt Sandra Deddens LOUD; een plek waar iedereen welkom is, maar nog wel met een duidelijke knipoog naar de dames. Twee keer per maand wordt er een avond georganiseerd alleen voor vrouwen. Waarom? ‘’Omdat je een plek nodig hebt waar je elkaar kan ontmoeten’’, legt Sandra uit, ‘’het doel van LOUD is dan ook om dé locatie te worden voor de dames uit Rotterdam en omstreken. Als je in de omgeving kijkt, heb je helemaal geen echte vrouwenbar, maar het is wel belangrijk om die focus te houden. Zo zat er laatst een jonge meid aan de bar die een heel stuk had gereisd om hier te komen, omdat ze deze plek nodig heeft om anderen te kunnen ontmoeten.”

‘’Ik heb op het gebied van veiligheid zelf nooit problemen gehad”, gaat Sandra verder. “Maar ik hoor en weet dat dat niet bij iedereen zo is. Er blijven helaas mensen die het niet snappen. Maar zonder negatief te zijn, denk ik niet dat dat ooit helemaal gaat stoppen, het begint al bij de opvoeding. Met LOUD wil ik laten zien dat iedereen een plek nodig heeft waar hij of zij zich fijn en veilig voelt. Ik vind het niet belangrijk of je LHBT bent of niet, of oud bent of jong als je hierheen komt. Het is belangrijker dat deze plek bestaat en dat je de keuze kunt maken om hier naartoe te komen.’’

De LHBT-gemeenschap in Rotterdam is nu nog vrij klein, vergeleken met bijvoorbeeld Amsterdam. Maar als het toerisme blijft groeien is er misschien ook meer behoefde aan gayhoreca’’, zegt Marco. ‘’Maar het zou nog mooier zijn als alle horeca gayfriendly wordt.’'

Op 11 oktober…

Op 11 oktober gaat in veel steden de regenboogvlag uit. Marco: ‘’Als politie staan we voor een veiliger Nederland met al zijn inwoners, ongeacht achtergrond, geloof, overtuiging of geaardheid. We handhaven, helpen en beschermen. We accepteren geen strafbaar gedrag en dus ook geen discriminatie. We hechten er waarde aan midden in de samenleving te staan en uit te stralen dat we er voor iedereen zijn en dat iedereen respect voor elkaar moet hebben. Vanuit die gedachte hijsen we 11 oktober op elk bureau de regenboogvlag. Natuurlijk staan we het hele jaar door klaar voor LHBT’ers (en alle andere burgers) maar het is zo’n extra moment om aan de buitenwereld te laten zien dat we er ook voor hen zijn.’’

Het COC zal in de ochtend voorlichtingen geven op Rotterdamse middelbare scholen over seksuele genderidentiteit. Daarnaast zijn ze bij bijeenkomsten rondom het hijsen van de regenboogvlag voor Coming Out Dag 2017 aanwezig. Sandra besteedt met LOUD via sociale media-aandacht aan deze dag, om te laten zien dat ze stilstaan bij het belang van Coming Out day.

Persoonlijk of mensen in je omgeving te maken met discriminatie, bedreiging of mishandeling om geaardheid? Meldt dit dan altijd bij de politie! Liever dat jouw melding wordt behandeld door het netwerk Roze in Blauw? Bel dan naar 0800744477 of mail naar rozeinblauw.rotterdam@politie.nl