Onlangs kreeg ik een Facebook-berichtje van stadsboer Bas de Groot. Of ik slachtafval van zestig kippen voor de hond wilde hebben. Ja, graag. Niets beter voor een hond dan slachtafval van dieren die een goed leven hebben gehad en met zorg zijn geslacht. Toen ik die zaterdag op de afgesproken plek arriveerde, waren de kippen net geslacht en de bebloede restanten in zakken gedaan.
Ter plekke was ook Rianne Andeweg van Rotterdamse Oogst, die – voor het eerst – zelf kippen had geslacht. Waarom? ‘Als je kip eet, moet je die ook kunnen slachten', antwoordde ze resoluut. Woorden die me bijbleven. Ik dacht er even aan in hoeverre dit op zou gaan voor iemand die z’n hond kipslachtafval te eten geeft. (Als vegetariër die geen vlees, vis, weekdieren en gevogelte eet, kon ik de uitspraak in elk geval niet direct op mezelf betrekken.)
Thuis verdeelde ik het slachtafval in porties: een streng ingewanden (maag, lever, hart, longen, darmen en nog zo wat), twee nieren, een kop en twee klauwen. Het was niet eens eng of naar, eerder eerlijk voer voor een dankbare hond. Mijn interesse in het diervriendelijk slachten van kippen was gewekt en ik zocht wat informatie. De stelregels ‘Kippen slacht je bij voorkeur ’s avonds, als het donker is, dan zijn ze vanzelf rustig’ en ‘Spaar de kippen de stress van het zien van de slacht’ spraken me aan.
Stadskippen op Rotterdamse Oogst
Op de Rotterdamse Oogst-festival van 2014 stond de kip centraal. Van stadsboer Bas had ik gehoord dat er op het Heemraadsplein ook een aantal kippen zouden worden geslacht. Om tien uur sta ik oog in oog met gezellig wroetende kippen achter gaas, die echter het ochtendgloren nog zullen meemaken. Hun onfortuinlijke soortgenoten arriveren pas later die dag, hoor ik.
Mark Stegers van Rotterzwam helpt een handje op de kippenafdeling. Wat vindt hij ervan dat hier vandaag kippen zullen worden geslacht? ‘Heel goed, het is een stukje bewustwording. Zien waar je eten vandaan komt.’ Een mening die ik de afgelopen dagen vaker heb gehoord. Michael Moerman van Stadskip staat erbij. Een paar keer per jaar geeft hij een workshop kippen slachten. Heel belangrijk vindt hij dat dat met veel respect gebeurt, ook als het dier dood is. Hij legt uit dat hij om jonge, gezonde dieren te kunnen houden, en af en toe kuikentjes, er niet aan ontkomt kippen en haantjes te slachten.
Kippenboerin Sanne
Intussen is het drukker geworden op het plein. Uit grote speakers klinkt hanengekraai. Kippenboerin Sanne van der Velde, werkzaam bij Uit Je Eigen Stad, staat bij een kast bevruchte eieren die door het publiek mogen worden ‘geschouwd’. De meest diervriendelijke manier om kippen (of dieren in het algemeen) te slachten, is volgens haar je eigen dieren te doden, ze te begeleiden tot de slacht, want jij bent de meest vertrouwde persoon. Ze vertelt dat koeien die in een vreemde omgeving en door een vreemde persoon worden geslacht last van stress hebben en dat je dat kunt proeven aan het vlees: dat is lichtzuur. Daarom wil ze haar slachtdiploma pluimvee gaan halen. Sanne is er overigens voor ook de organen van kippen te gebruiken, hoewel je wel heel goed moet weten wat je doet, ‘anders kan de gal opengaan en worden de organen oneetbaar’.
Over de kippen van Bas
Omdat ik al weg ben als Bas met z’n kippen op het Heemraadsplein aankomt, spreek ik hem pas de volgende dag. Hij vertelt me dat de slacht een succes is geweest. Zes van de negen kippen zijn geslacht door de mensen die al vanaf het begin eigenaar van hun eigen kip uit het project waren, onder scherpe begeleiding van de stadsboer zelf. Dit gebeurde in een tent met publiek, dat veel en oprechte interesse had. Bas had rekening gehouden met protest, maar daar was geen sprake van. ‘Mensen zijn steeds bewuster bezig met eten', geeft hij als verklaring. ‘Ik zeg ook altijd: elke vleeseter zou minimaal één keer in z’n leven een dier moeten slachten. Daarna ga je met meer smaak eten, kies je voor betere kwaliteit en eet je minder vlees, omdat je weet wat erbij komt kijken.’
Het heeft er inderdaad alle schijn van dat veel mensen tegenwoordig getuige willen zijn van de slacht van een dier omdat ze beseffen: dit is de consequentie van het feit dat ik vlees eet. Hiermee lijkt de kip de status van ‘meest veelzijdige stukje vlees op poten’ te zijn ontstegen en getransformeerd tot een dier met eigen behoeften dat met respect hoort te worden behandeld. Tot de slacht aan toe. Ik vind het een verheugende uitslag van mijn onderzoekje en ben de zestig kippen die hier aanleiding toe gaven extra dankbaar. Mijn hond smult intussen gewoon, heel primair, van haar verse kipmaaltjes.
FOTO WIM DE JONG