Meal of Ignorance: voedseldilemma’s op je bord

De wereldwijde voedselproblematiek is niet iets wat zich ver buiten de stadsgrenzen afspeelt. Ook in Rotterdam kennen mensen honger: 70 procent van de voedselbankcliënten is voedsel-onzeker. Voor alle overige inwoners van Rotterdam, Nederland en Europa staat voedselzekerheid ook op het spel. FoodGuerilla organiseerde vorige week vrijdag het themadiner Meal of Ignorance in de kas van Uit Je Eigen Stad om aandacht te vragen voor deze problematiek én de mogelijke oplossingen.

Als mijn vriendin en ik aankomen bij Uit Je Eigen Stad, hangt de avondmist boven de stadsakkers. Binnen in de kas zoeken we een plek uit aan een van de houten tafels. Aan onze tafel zitten twee marketing- en communicatiemeisjes van Yakult, een voedingstechnoloog en kritisch foodblogger, een projectmedewerker van het Ministerie van Economische Zaken, een student international development (mijn vriendin) en ik: gek op goed eten, maar behoorlijk onwetend als het gaat om voedselproblematiek. Daar komt deze avond verandering in. Het driegangendiner heeft een spelelement. Het thema wordt uitgebeeld op het bord en confronteert bezoekers met dilemma’s rondom voedselkwantiteit en -kwaliteit. Dat lokt de nodige discussies uit. Tussen de gangen door geeft Wouter van der Weijden (directeur van Stichting Centrum voor Landbouw en Milieu) een lezing over de (schijn)voedselzekerheid van de EU en voedingshoogleraar Jaap Seidell over sociale ongelijkheid, voedselonzekerheid en gezondheid. 

Wees blij met wat je hebt

Het voorgerecht staat in het teken van voedselkwantiteit. Het is oneerlijk verdeeld aan tafel. Terwijl het marketingmeisje van Yakult een halve quiche krijgt voorgeschoteld, moet de rest het doen met een eenhapsgerecht. Het marketingmeisje aarzelt geen moment en voorziet ons allemaal van een stuk. Moderator Dick Veerman roept haar naar voren. ‘Wat stond er op jouw briefje?’ vraagt hij. ‘Deel niet met de rest’, zegt ze. ‘Waarom heb je dat toch gedaan?’ vraagt hij. Haar overwegingen blijken vooral praktisch te zijn: ‘Anders wordt het koud en dat is zonde’, zegt ze. Toch blijkt je eten delen niet voor iedereen vanzelfsprekend. Aan een tafel wordt ruilhandel ingezet. Aan een andere tafel houdt een voedingscoach het tot het einde toe vol om niet te delen.

Wisseltruc

Als hoofdgerecht hebben we de keuze uit een zak groentefriet met citroenmayonaise en een paddenstoelenkroket of een salade met geroosterde groenten en bietendressing. Dezelfde hoofdingrediënten, maar dan in een andere vorm. Ik kies voor de salade, maar dan blijkt dat ik er eerst nog voor moet dobbelen met het dobbelspel. Ik gooi vijf en geef mijn bord vijf plaatsen door. Terwijl het meisje tegenover me handen tekort heeft om alle borden in ontvangst te nemen, blijft mijn plaats leeg. Ik krijg uiteindelijk wat over is: de groentefriet met kroket.

Voor het dessert moeten we onderhandelen. We krijgen allemaal een servettenbuidel met chocolademunten. Ik kijk smachtend naar een punt notentaart met amandelspijs, maar de prijs van € 3,95 is ver boven mijn budget. Er wordt zacht onderhandeld. Ik koop de brownie, mijn vriendin de taart en we delen. 

Laat je horen!

Naarmate de avond vordert, wordt duidelijk hoe gecompliceerd de voedselproblematiek is. Jaap Seidell legt uit hoe sociaal-culturele ongelijkheid ongezonde leefstijlgewoonten en obesitas veroorzaakt. Wouter van der Weijden linkt de wereldwijde voedselproblematiek aan markt- en geopolitiek. Bovendien brengt elke mogelijke oplossing weer allerlei nieuwe problemen met zich mee. FoodGuerilla gelooft dat we in Nederland een verschil kunnen maken, maar mij duizelt het. Hóe dan? vraag ik me af.

Madelon Meijer van Oxfam Novib geeft duidelijkheid: ‘Veel mensen ervaren dat het paradigma van de marktwerking niet meer op gaat. Maar we hebben nog niet iets wat dit kan vervangen. We zijn op zoek naar een nieuw paradigma. Daarvoor zijn avonden als deze belangrijk.’ Avonden waarop mensen van verschillende achtergronden elkaar ontmoeten, het gesprek aangaan, kennis delen en soms pittige discussies voeren. Het is de everyday talk van alle mensen die bepaalt hoe de wereld er nu en in de toekomst uitziet.

Tegelijkertijd worden nu al allerlei initiatieven opgezet om de verdeling en kwaliteit van voedsel te verbeteren. Bijvoorbeeld met stadslandbouw zoals bij Uit Je Eigen Stad, waarbij de keten tussen de productie en consumptie van voedsel wordt verkleind. Maar zijn dit soort initiatieven niet alleen symptoombestrijding? Jaap Seidell verwoordt het als volgt: ‘Stel je voor dat een brug instort en mensen in een rivier vallen. De brug moet worden herbouwd en tegelijkertijd moeten de drenkelingen worden gered.’ Wouter van der Weijden deelt die visie. ‘Structurele verandering kost tijd en is nodig op alle niveaus: globaal, nationaal en regionaal’, zegt hij. ‘Maar op korte termijn verwacht ik het meest van het lokale niveau.’ Ik wil hem graag geloven en daarom ben ik benieuwd: welke eerlijke en duurzame voedselinitiatieven ken jij in Rotterdam?

Foto's: Maartje Strijbis