Eenheidsworst - Bemin het onbekende

Ian van Eck praat ons op De Buik geregeld bij over wijnen. Hij weet precies wat er speelt in de markt en komt op bijzondere plekken, bij unieke wijnhuizen, en proeft soms wel 150 wijnen per dag. Deze keer neemt hij, zover al mogelijk, de oogst van 2025 en de trend voor komend jaar onder de loep. ,,2026 wordt het jaar van de vergeten druivenrassen.”

Uitstekend jaar​

​Het klimaat is in Europa allesbepalend voor de oogst van druiven, en daarmee voor de wijn. Ik zeg met nadruk in Europa. In de nieuwe wereld is die doorslaggevende factor minder groot. Daar mag namelijk worden geïrrigeerd. Irrigatie leidt tot een stabielere oogst. Tegelijkertijd leidt irrigatie tot ‘luiere’ planten. Planten die moeten vechten om water en mineralen binnen te halen, wortelen dieper onder de grond. Hoe dieper de wortels, hoe complexer doorgaans de wijn.

In Europa wordt opgelucht ademgehaald. Na twee slechte oogsten vlak achter elkaar, in 2021 en 2024, lijkt 2025 op een paar regionale uitdagingen na als een uitstekend jaar de boeken in te gaan. Drie slechte oogsten in vijf jaar, dat overleeft niet iedereen. Er gloort nu weer hoop. Met name uit de belangrijke wijnlanden -waaronder Frankrijk, Italië en Spanje- maar ook uit Nederland worden wijnen van hoge kwaliteit verwacht.

Wijnen met veel diepgang​

Globaal komt het weer in Zuid-Europa overeen met dat bij ons. Ik zeg bewust globaal want je hebt microklimaten die allesbepalend kunnen zijn. Het hagelt bijvoorbeeld nooit overal tegelijkertijd in Europa. Als hagel inslaat op de trossen, krijg je rot. Vooral het Duitse Rheinhessen is in 2025 geteisterd door hagelbuien. Over het algemeen geldt dat als het voorjaar in Spanje, Portugal en Italië goed is, is dat ook in Nederland. Het is bij ons weliswaar een paar graden minder warm maar ook wij kenden een voorjaar met veel zon waardoor de druiven gestaag doorgroeiden.

Door de uitstekende rijping van de druiven was de oogst vroeg dit jaar. Een perfecte verhouding in suikerwaarden, gecombineerd met een sublieme zuurgraad en PH-waarde, resulteert in wijnen met veel diepgang en geconcentreerde smaken. Er worden zelfs al vergelijkingen getrokken met topjaar 2018. De oogst van 2025 geeft wijnmakers nieuwe energie, zó leuk om te zien.

​Eerste sap uit 2025

In het champagnehuis Yannick Prévoteau heb ik begin oktober het eerste sap uit 2025 mogen proeven. De zogeheten vin-clair (stille, bubbelvrije basiswijn voor chardonnay) was veelbelovend. Erg mooi, rijk van smaak.

Meer suikers leidt automatisch tot meer alcohol. Zoals het er nu naar uitziet, zullen veel rode wijnen uit 2025 een hoog bewaarpotentieel hebben. Van rode wijnen is wereldwijd namelijk sprake van een overschot.

Internationaal is er altijd meer rood dan wit gedronken. Sinds kort is dit omgedraaid. De aanplant is echter nog altijd gebaseerd op rood. We zijn niet alleen meer wit gaan drinken, we zijn, per hoofd van de bevolking, ook minder gaan drinken. Deze trend is terug te lezen in mijn eerdere column op De Buik.

​Vergeten druiven

Doordat we minder zijn gaan drinken, willen we die keer dat we wél drinken iets bijzonders, iets spannends. Eenheidsworsten, veelal gemaakt van bekende druivensoorten, gaan daarom terrein verliezen. Die voorspelling durf ik aan. Onderscheiden doe je je tegenwoordig met vergeten lokale en daarmee tamelijk exclusieve druivenrassen.

Vergeten druivensoorten zijn, voor de meesten, onbekende inheemse druivenrassen die ondanks hun potentieel nog maar zelden worden aangeplant, zoals arbane uit de Champagne, petit manseng uit Gascogne in het zuidwesten van Frankrijk, verdecca uit Puglia en pecorino uit de Abruzzen. Dat deze laatste druif dezelfde naam draagt als die harde Italiaanse schapenkaas, dat is niet zo heel gek. Pecorino is afgeleid van het Italiaanse woord pecora, wat schaap betekent. Schapen zijn verzot op deze druif. Zo verzot dat ze op een gegeven moment een te groot deel van de oogst opvraten. Lange tijd is er om deze reden geen pecorino aangeplant. Totdat eind vorige eeuw de pecorino een revival kreeg en de schapen er nu omheind grazen. Een schoolvoorbeeld van een geweldige, tevens biodynamische, pecorino is die van Lunaria Civitas, te drinken bij het Barendrechtse kasrestaurant Café Clementine.

Chasselas 

De Zwitserse druif chasselas behoort tot dezelfde categorie. Chasselas wordt ook wel fendant of, zoals in Duitsland, gutedel genoemd en vaak ingezet als fonduewijn. In Baden, op het drielandenpunt Duitsland-Frankrijk-Zwitserland, maakt Fabian Zähringer met chasselas Vierling een mooie gebalanceerde wijn in Bourgogne-stijl. De biodynamische wijn ligt na de spontane vergisting tien maanden op deels nieuwe vaten van 600 liter. Hij is te proeven bij IDRW en Bar Bù in Rotterdam. 

​De hippe druif

Dan nog de godello, een hoogwaardige druif uit Galicië. Godello komt het best tot zijn recht als die uit Valdeorras komt, maar hij groeit evenwel in Bierzo. De hippe druif is met zevenmijlslaarzen de verdejo aan het inhalen. Of dat gaat lukken, dat betwijfel ik. Maar zeg nooit nooit. Feit is dat deze druif mateloos populair is in Spanje en dat je hem in Nederland steeds vaker ziet. In voor een waanzinnig goede godello? De godello (Gaba do Xil O Barreiro) van Telmo Rodriguez, één van de bekendste en beste wijnmakers van Spanje, staat onder andere bij Vis op de Dijk in Rotterdam op de kaart. 

De vergeten druivenrassen gaan de komende tijd het verschil maken. Deze trend juich ik om meerdere redenen toe. Hoe meer verschillende druiven, hoe groter de biodiversiteit. Door ons niet te beperken tot chardonnay, sauvignon blanc, cabernet blanc en merlot maken we de wijnbouw veel minder kwetsbaar.