Lang leve het mosselseizoen

Zeg, ken jij de mosselman? Ja, de échte mosselman. Want die heerlijke Hollandse mosselen op jouw restaurantbordje, tussen de ijsvlokken bij de visboer en in het zilte-zeeschap van de super komen niet zomaar uit een visfabriek rollen. Hollandse mosselen worden iedere week, dag in dag uit, met liefde door echte ambachtsmannen gevangen voor de Nederlandse kust. De Buik staat ieder jaar weer te springen voor het mosselseizoen en dus verruilden we deze zomer één dag Rotterdam voor het Zeeuwse en visten op vissersboot Bru 27 - Elisabeth mee naar deze heerlijke Hollandse delicatesse.

12 uur, 45 ton mosselen 

Het is nog midden in de nacht als de Bru 27 - Elisabeth van mosselman André de Ronde de vluchthaven van Bruinisse verlaat richting het mosselperceel naast Neeltje Jans. Terwijl voor ons consumenten het mosselseizoen relatief kort lijkt te duren, is de mosselman het hele jaar bezig om te zorgen dat wij deze maanden dat heerlijke bord mosselen op tafel kunnen krijgen. Een visdag duurt gemiddeld twaalf uur, waarbij er vroeg wordt uitgevaren en in opperste concentratie vier tot zes uur lang gevist wordt op het perceel. Gemiddeld vist de mosselman met behulp van korren zo’n 40 tot 45 ton mosselen per dag op. De mannen zijn op elkaar ingespeeld: met precisie haalt de stuurman de een na de andere kor boven water waarna de inhoud grof wordt gecontroleerd op verdwaalde zeesterren, krabben en zeeplanten. 

De uiteindelijke vangst wordt na het vissen naar het mosselkantoor gebracht waar door middel van een keuring een verkoopprijs wordt vastgesteld. Het is een echt mannenvak. Niet alleen de boten worden bemand door mannen met een voorliefde voor de zee, ook op het mosselkantoor staan breed lachende heren die met passie dit vak uitvoeren. Men raakt, weliswaar met Zeeuwse tong, niet uitgepraat over de business. Na de keuring wordt de vangst verhandeld op de veiling of (indien dit vooraf is afgesproken) rechtstreeks bij een mosselhandelaar afgeleverd. Het ambacht gaat over van generatie op generatie. Het kweken van mosselen zit dan ook vaak al decennia lang in een vissersfamilie, waardoor ze als geen ander weten hoe en waar je het beste kweekt, zaait en vist. En dat proef je.  

Maar hoe werkt dat dan? 

Mosselen vinden we in Nederland in het waddengebied en in de Oosterschelde. Als je dacht dat mosselen in Nederland aan zogenaamde mosselstokken worden gekweekt, dan zit je er helemaal naast. Dankzij de unieke vorm van ons kikkerlandje hebben we in Zeeland en voor de Waddeneilanden perfect beschutte plekken om mosselen op de zeebodem te kweken. 

Het proces start met het uitzaaien van zogenaamde mosselzaadjes op een mosselperceel. Dit zijn kleine mosseltjes van circa 1 cm die in een jaar tijd zullen groeien tot halfwassenmosselen van zo’n 3 cm. In dit stadium vist de mosselman met zijn korren de gezaaide mosselen weer op om ze vervolgens te verplaatsen naar een ander perceel. Daar kunnen ze dankzij optimaal voedselaanbod uitgroeien tot de mosselen die klaar zijn voor consumptie. De mosselen die op jouw bord liggen zijn maar liefst twee tot drie jaar geleden gezaaid door onze vissers. Het hele jaar houden zij de mosselen nauwlettend in de gaten. Als het nodig is verplaatsen ze het mosselzaad voor een veiligere ligging of meer voedselaanbod. Alles voor een optimale oogst! 

Natuur is de baas 

65% van onze mosselvangst gaat naar het buitenland. Naar België wel te verstaan. Daar smullen ze van het grootste (en kwalitatief beste deel) van de Nederlandse mosselen. De overige 35% wordt verkocht aan horeca, visboeren en supermarkten. Hierbij geldt: wie kwaliteit wil, betaalt daar ook voor. Mosselen eet je daarom het beste in goede restaurants of uit eigen pannetje met vangst die je koopt bij een goede visboer. De doorgewinterde visser blijkt overigens niet zonder zorgen: “De natuur is de baas en dat houdt in dat de oogst én de start van het mosselseizoen volledig afhankelijk zijn van de weersomstandigheden en het voedselaanbod van de Noordzee.” De natuurlijk populatie van mosselen neemt de laatste jaren in rap tempo af en de toekomst belooft niet veel goeds. Daarom is het extra belangrijk dat wij samen zorgdragen aan het schoonhouden van de zee en we ons in moeten zetten voor een schoner milieu. Mosselen zijn immers een delicatesse die we niet graag kwijt willen, toch? 

Mosselen zonder poespas 

Hoe je mosselen nu echt het lekkerst kunt bereiden? Volgens de mosselman vooral zonder te veel poespas: alleen even een uitje fruiten in een mosselpan, gooi vervolgens de mosselen erbij en laat ze met gesloten deksel in een klein scheutje water 3 keer op koken. En key is: hoe verser de mossel, hoe meer zeevocht er in de vrucht, zit wat de smaak van de mossel ten goede komt. Wij hebben in ieder geval trek gekregen van deze bijzondere dag. Gelukkig zitten we nog volop in het mosselseizoen! Ook zin in mosselen? Schuif dan aan bij Bru17 in Bruinisse. Liever in de stad blijven? Je eet ze in Rotterdam onder andere hier:

1. Kaat Mossel 
2. Hotel New York 
3. Zalmhuis