Eerst de mens, en dan de koffie bij TOM Coffee + Paper Goods: “Ik ben geen barista, ik zet gewoon koffie”

Rotterdam zou Rotterdam niet zijn zonder gepassioneerde ondernemers die onze stad kleur en smaak geven. Onze Smaakmakers dus. Omdat het einde van het jaar nadert, vinden wij het tijd om met deze Smaakmakers terug te kijken op 2020 en vooruit te blikken op komend jaar. Het resultaat is een serie interviews met de mannen en vrouwen die de Rotterdamse horeca dit jaar gevormd hebben. Vandaag: Tom Prastalo van TOM Coffee + Paper Goods.

Als je het afgelopen jaar wel eens in het Zwaanshalskwartier bent geweest, kan het bijna niet anders dan dat je TOM Coffee + Paper Goods bent tegengekomen. Precies op de hoek van de Zaagmolenkade en de Woelwijkstraat heeft naamgever van de zaak Tom, met zijn geïmproviseerde balie gemaakt van acht lege Lemonaid+ kratjes en een plank, een koffie to-go spot gecreëerd waar er letterlijk én figuurlijk echt maar één van is.
We spreken Tom over het beginnen van zijn eigen zaak, wat voor impact het coronavirus heeft gehad voor de zaak, hoe hij hiermee is omgegaan en wat zijn toekomstplannen zijn. 

Coffee + Paper Goods 

In november 2019 opende Tom zijn TOM Coffee + Paper Goods. Een conceptstore waar hij, naast goede koffie, zijn beruchte huisgemaakte cinnamon buns en andere lekkernijen, ook als enige winkel in Rotterdam de planners, notepads en andere artikelen van de Rotterdamse grafisch ontwerpster Marjolein Delhaas verkoopt. “Marjolein is mijn vriendin en zij had haar werkruimte in het pand waarin ik nu gevestigd ben. Zij wilde het pand niet meer als werkruimte, maar wilde nog wel haar spullen, naast online, ook fysiek verkopen. Zodoende zag ik mijn kans om hier iets voor mezelf te beginnen.” 

En dat eigen stuk in de onderneming werd dus een koffiebar. “Koffie is mijn passie. Dat is het altijd al geweest. Ik was dertien toen ik mijn eerste espresso zette in het koffiebarretje in het dorp in Servië waar ik ben opgegroeid. Het was een klein simpel tentje, niet veel groter dan de ruimte waarin ik nu zit, maar daar is echt mijn droom van het hebben van een eigen koffiebar ontstaan.” 

2020 

Een klein half jaar na de opening was daar ineens een pandemie, de eerste lockdown en moest ook Tom de deuren van zijn zaak sluiten. “Door corona stond ik echt even met m’n rug tegen de muur. Net open en nu moest ik dicht. Wat nu? Toen bedachten we de balie voor de deur van het pand waar we puur en alleen koffie to-go gingen verkopen, en dat heeft de zaak goed gedaan. Alles in de buurt was dicht, het was lekker weer en veel mensen gingen een wandeling in de buurt maken. Door die balie was ik ineens zichtbaar en toen ging het ineens heel hard.” Van een conceptstore met een koffiebar en een aantal zitplekken volledig overstappen naar een coffee to-go shop, dat is best een overgang en zeker niet het originele idee, maar toch is Tom zoveel mogelijk aan het genieten. “Ik had een jaar geleden nooit kunnen bedenken dat ik nu al zou hebben wat ik altijd al wilde, een gezellige plek waar je koffie kunt krijgen.” 

Het geheim 

Tom is nu iets meer dan een jaar open en is ondertussen een letterlijke hoeksteen van het Zwaanshalskwartier geworden. Een favoriet van veel ondernemers uit de buurt die voor het openen van hun winkel even wakker komen worden, maar ook van buurtbewoners die zin hebben in goede kop koffie en een praatje. Toch is TOM Coffee + Paper Goods lang niet de enige plek waar je in het Zwaanshalskwartier koffie kan halen. Het geheim? “Bij veel zaken staat er een naam boven de deur en word je veelal geholpen door een werknemer die daar puur staat om geld te verdienen, bij TOM is het ook echt Tom die achter de balie staat. Dat persoonlijke maakt het grote verschil. Bij mij staat altijd de mens er eerst en daarna komt pas de verkoop. Ik ben ook geen barista, ik zet gewoon koffie.” 

Foto: Michèle Margot Photo

Tom maakt ondertussen een praatje hier en een grapje daar, een toevallige voorbijganger krijgt een typische ontwapenende groet zoals alleen Tom die kan geven. “De gastvrijheid en de interesse in de mens, dat vind ik belangrijk. Dat is naar mijn mening wat veel horeca tegenwoordig mist; échte gastvrijheid en échte interesse in de mens.” Naast de menslievende en positieve persoon die Tom is, zet hij ook gewoon verschrikkelijk lekkere koffie. “Er komen bij mij veel Italianen espresso halen, dus ik denk dat ik wat de koffie betreft op de goede weg zit. Ik zie het in ieder geval als groot compliment.” 

Toekomstplannen 

Op het moment van het interview zitten we midden in een tweede periode waarin alle horeca zijn deuren moest sluiten en is de toekomst allesbehalve duidelijk. Toch kijkt Tom al vooruit. “Als het allemaal weer kan, moet TOM Coffee + Paper Goods weer een koffiebar worden, waar je kunt zitten en kunt kiezen uit verschillende soorten koffiebonen. En het moet zijn winkelfunctie weer terugkrijgen met een klein segment sneakers en kleding van kleinere, onbekende maar kwalitatief goede merken erbij. Daarnaast verkoop ik al werken van Italiaanse kunstenaar Dodici, maar ik wil ook andere grafische ontwerpers en artiesten aan gaan bieden.” 

Ook heeft Tom plannen om een soort ‘Caffé Sospeso’ concept op te gaan starten. Dit is een Napolitaanse traditie waarbij een klant twee koffie bestelt en er vervolgens maar één krijgt. De tweede koffie is voor een volgende klant. “De gedachte achter Caffe Sospeso of ‘koffie voor iedereen’ - zoals je het in het Nederlands kan vertalen - spreekt mij erg aan. Iedereen heeft recht op een goede kop koffie, ook als je geen geld hebt. Dit wil ik in een bepaalde vorm in mijn eigen zaak gaan opzetten. Hoe ik dit ga doen weet ik nog niet. Het grote verschil met Napels is dat een kop koffie daar 90 cent kost, dus dat is nog even een puzzel die opgelost moet worden.” 

Tom wil vooral lekker doorgaan met het, op z’n Rotterdams gezegd ‘ouwehoeren’ met alles en iedereen die langskomt. “Het leven is fucking serieus, maar we moeten meer lachen en meer met elkaar praten, dan komt het allemaal goed”, sluit hij af.

Hoofdfoto: Marja Brouwer

Tom Coffee + Friends Zaagmolenkade 41 -, Rotterdam