Speciaalbier is here to stay: “Je moet nu vragen waar je vrienden zin in hebben.”

Brouwerij ’t IJ was één van de eerste speciaalbier brouwerijen op Nederlandse bodem. Opgericht door Kaspar Peterson, de basgitarist van de band Door Mekaar. Hij maakte een carrière switch naar bierbrouwer in 1983. Zijn liefde voor speciaalbier begon tijdens een tour door België. Onze zuiderburen zijn één van de weinige landen waar ‘traditioneel’ bier niet bijna compleet werd uitgeroeid door de grote jongens.

Van 1 naar 500

In de jaren tachtig nam de belangstelling voor speciaalbier toe in Nederland. Brouwerij ’t IJ was destijds de enige speciaalbier brouwerij in Amsterdam. Het werd een succes. Na zo’n twintig jaar overhandigde Peterson het bedrijf in 2008 aan de huidige eigenaren: Amsterdamse café-eigenaren Bart Obertop en Patrick Hendrikse. In al die tijd dat de Brouwerij nu draait, is er een hoop veranderd op de markt van speciaalbier. De groeiende populariteit van speciaalbier in Nederland ging bijna gelijk op met, en is deels te danken aan, een soortgelijke ontwikkeling in Amerika. Kleine brouwerijen verschenen opeens massaal in de VS. Brouwerij ’t IJ was er in Nederland erg vroeg bij, maar het duurde niet lang tot er hier ongeveer hetzelfde gebeurde. Waar er ooit enkele lokale brouwerijen waren, staat die teller nu op ruim 500 binnen Nederland. “Mensen praten meer over bier, vroeger deden ze dat niet”, zegt Patrick Hendrikse. Al is pils nog steeds veruit de meest gedronken soort bier, volgens hem is speciaal bier veel meer de norm geworden. “Waar je vroeger niet eens hoefde te vragen wat je vrienden dronken, moet je nu aan hen vragen waar ze op dat moment zin in hebben. Er is veel meer keuze.”

Concurrentie

Wat betekent dat voor een brouwerij zoals ’t IJ? Is er nu meer concurrentie tussen al die kleinere bedrijven? Volgens Hendrikse valt dat heel erg mee. “Er is nog geen sprake van echt harde concurrentie.” De vraag naar bier van ’t IJ is zelfs zo groot, dat ze in 2013 zijn uitgebreid met een tweede brouwerij aan het Zeeburgerpad, op steenworp afstand van de oorspronkelijke brouwerij, en het proeflokaal wat daaraan verbonden is, aan de Funenkade, in de schaduw van windmolen De Gooyer. Daarnaast zit er nog een uitbreiding aan te komen. Sinds kort is bekend dat Het Blauwe Theehuis in het Vondelpark door ’t IJ wordt overgenomen. Vanaf het voorjaar van 2019 kun je hier op het terras proosten met een van de unieke bieren van de brouwerij. Er komt zelfs een bier aan dat speciaal is ontwikkeld voor deze nieuwe locatie.

Kloppend plaatje

Ze lijden dus niet onder de concurrentie. Bovendien weten ze bij ’t IJ hoe ze de aandacht van klanten vasthouden. Hendrikse laat ons kort het lab zien waar ze constant bezig zijn met het verbeteren van hun bier. Een klein kamertje met rijen van reageerbuisjes met goudbruine vloeistoffen. Hier werken ze ook aan het ontwikkelen van nieuwe soorten bier. Naast de zeven bieren die standaard te krijgen zijn bij het proeflokaal, hebben ze ook een wisselend aanbod van seizoensbier en limited editions. Daarnaast zijn de bieren echt ontwikkeld door hen. “Sommige ‘brouwerijen’ brouwen niet echt zelf. Ze laten hun bier ergens anders door iemand brouwen”, vertelt Hendrikse. Bij Brouwerij ’t IJ doen ze alles zelf. Succes is ook een kwestie van een compleet kloppend plaatje. “We hadden een tijd er eentje met de naam Chocobok, omdat er cacao in was gebruikt. Heel lekker, maar dat klinkt zo vies.”

Het speciaalbier is niet een trend die we zomaar van de markt zullen zien verdwijnen. Alhoewel, trend? Het is tegenwoordig nauwelijks nog een trend te noemen. Wat wel echt een nieuwe ontwikkeling is, is speciaalbier met minder alcohol, de zogenaamde session ale. ‘Session’, als in: minder alcohol betekent dat je meer kan drinken per sessie. Zo kun je ook op momenten waar alcohol minder gewenst is genieten van het groeiende aanbod aan speciaalbier. Dat hoeft natuurlijk niet altijd op een terras, in de winter kan je bij het proeflokaal van Brouwerij ’t IJ ook prima terecht.